Türkiye'de Enerji Kaynakları

MADEN KÖMÜRÜ (TAŞ KÖMÜRÜ )
1. Palozoikin kan unifer devrinde olmuştur.
2. Ereydi kasabası doğusundaki köse ağzından (armutcuk, kandilli ) amasra (turla dağı ) zonguldak ( kozlu ,zonguldak, kilimli) civarında biraz genişler, çatal ağzında kesintiye uğrar.
3. 180,200 km-lik saha dahilinde 10,072 km-lik bir alan kaplar. 1822 yılında bu yataklar bulunmuştur.
4. 1996-da 6 milyon 368 bin ton üretilmiştir.
5. Kara bük demir çelik fabrikasında demir çeliklerin eritilmesi için kömür kullanılması nedeniyle, ihracad bulunmuştur.
6. Antalya (akseki) ve hazre ( diyarbakır) da bulunmaktadır.
7. Zonguldağın rezervi 930 milyon ton tahmin edilmektedir. halbuki, ruhr (rur) havzası 43 milyar tondur.
8. Taş kömürü kalitesi ise antrasit (çin )

LİNYİT
1. Ülkemizde 3 zaman (neozoik ) nojen dönemindeki göl havzalarında oluşmuştur. ülkemizin her tarafında bulunmaktadır.
2. Ankara, bey pazarı (çayırhan ),soma, çanakkale, çankırı , orta, kütahya, seyit ömer, tavşanlı ve tunçbilek, elbistan, muğla, eskihisar ( yeni köy) ve yatağan, sivas, kangal, çorum, alacak yolu üzeri apagut dodurga, erzurum, oltu, (balkaya) van, şah varis ve şımak.
3. Rezerv olarak 3.7 milyar ton ile elbistan ilk sırayı 426 milyon ton ile soma ikinci 404 milyon ton ile bey pazarı 3. sırayı almaktadır.
4. 1996-da 57.5 milyon ton üretim yapılmıştır .

PETROL
1. Yurdumuzda ilk petrol 1938 -1940-da raman dağında, 1951-de garzanda bulunmuş ve işletmeye açılmıştır.
2. Diyarbakır'ın kuzeyi, adıyaman'ın kuzey ve güneyindeki yataklar keşfedilerek üretim ardmıştır.
3. bolkar dağlarının kaliteli petroleri1962-den beri mersin ataş rafinerisinde işlemeye başlamıştır.
4. son yapılan araştırmalarda alaşehir ovasında 2000 m derinlikte petrol yatakları bulunmuştur. ayrıca ergani'de de yataklar bulunmuştur.
5. yurdumuzda çıkarılan petrol, ihtiyacımızın ancak 1/7-sini karşılamaktadır. ihtiyacımızın diğer bölumunu ırak, iran s. arabistan,kuveyt ve lubnan'dan karşılamaktayız.
6. yıllık 28 milyon ton olan petrol tüketimimizin %50 ulaşım %20 sanayi %12 konutlarda %6 rafinerinde %8 tarımda kullanılmaktadır.
7. genel ülkede üretilen ve gerekse ithal edilen bu petroller Batman (1.1) izmit (13) apriş, izmir ali ağa (5) mersin (4.4) ataş orta anadolu kırıkkale (5 milyon) rafinerlerinde işlenmektedir.

DOĞALGAZ
1. Ülkemizde Trakyada hamit tabat 1977 yılında ve güney doğu ve anadolu ve maralin -çamurlu sahalarında bulunanlar önemlidir son zamanlarda marmarada ereğlisi açıklarındada bulunmuştur.
2. 1996 Yılında 204 m. küp üretimi yapılmıştır.
3. Hamit tbattan çıkarılan doğal gaz trakyadaki (trakyacan, kırklar elican ve pınar hisar )kullanılmaktadır.
4. Türkmenistanda ve kazakistanda ülkemiz ile avrupaya aktarma çalışmaları yapılmaktadır (kazakistan, bakü, tiflis ceyhan boru hattı)

JEOTERMAL ENERJİ1. Ege graben alanlarında bulunmaktadır.
2. Denizli kızıldere (sarayköy Buharlıkent) izmir, balcaova, aydın, germencik, çanakkale, tuzla, afyon, ömer, göçek nevşehir, augsi, kazaklı ankara-kızılca hamam ve van-erciştir. balıkesir ve gönen.
3. Denizli ve sarı köyde sıcak su ve buhar gücünden elektrik enerjisi ve co2 üretilmesi balcaovadaki turislik tesislere sıcak su verilmesi jeo termal kaynaklarla olmaktadır.

HİDROLİK ENERJİ 1.Dağlık ve yüksek olan ülkemiz arazisinin akarsularla dar derin olarak parçalanması ve akarsu debilerinin de oldukça yüksek olması baraj yapımına son derece uygundur.
2.Ülkemize düşen yıllık ortalama yağış miktarı toplamı 509 milyar m.3 dolayında olup bunun yaklaşık olarak 183 milyar m.3'ü karsu vadilerinde akıma geçmektedir.
3.DSİ'nin son değerlendirmelerine göre hidro elektrik potansiyelimiz 121.8 milyar k.w.s/ yıl olarak bulunmuştur.
4. Bütün akarsularımız üzerine 495 adet hidro elektrik santrali yapıldığı takatinde yılda ortalama olarak 127.8 milyar k.w.s enerji üretilebilecektir.
5. nitekim hidro elektrik potansiyelimiz avrupada rusya federasyonu ve norveçten sonra 3. sırada bulunmaktadır.
6. ülkemizde 1950 ile bu güne kadar irili ufaklı 70-e yakın adet hidro elektrik santrali işletmeye açılmıştır.
7. GAP gerçekleşirse 13 yeni yapılacak baraj yapımı söz konusu olur.
8. türkiyede elektrik enerjisi daha çok hidro elektrik ve termik kaynaklardan üretilmektedir.
9. termik enerji payının devamlı olarak hidro elektrik santrallerden üretilen enerjiden fazladır.
10. 1997'de ise üretilen 103 milyar k.w.s toplam elektrik enerjisinin %38.5 hidro elektriktir.
11. Ülkemizde üretimi ilk olarak 1902'de tarsus'ta su değirmeni milinin dinamoya bağlanması ile elde edilmiştir.1929'da trabzon belediye santrali kurulmuştur.1940'lı yıllarda malatya mensurat fabrikasına enerji temini için yeşil yurt kapuluk mevlerinde yapılmıştır. sakarya üzerinde hasan polatkan ve (1956) seyhan (1956) hazar (1957) kemer (1957) göksu (1959) kövada, demir köprü ve tortum (1960) 1960'dan sonra da keban hasan uğurlu, oyma pınar ve son yıllarda ****** barajı ve karakaya.
12. Ülkemizde ilk baraj 1913 yılında istanbulda silalıtar ağa santralidir.
ASİ ---defne
AKÇAY---kemer (denizli,aydın,muğla,b.menderes)
AKSU---Kovada.1,kepez,kovada.2,karaca ören-(burdur)
BANAZ---Adıgüzel (uşak-denizli,b.menderes)
BERDAN---berdan (tarsus)
BATMAN---batman-dicle,botan çayı (botan barajı)
CEYHAN---Ceyhan aslan taş (adana)menzelet (kahramanmaraş) SIR (kahramanmaraş)kozan kartalkaya (göksun) kesiksu (kadirli-kozan) berke
DİCLE---Kral kızı dicle deve geçidi, cizre ılısu
FRAT---keban karakaya ****** karakamış, hancağız, (gaziantep) hacı hıdır (şanlı-urfa) kayacık (oğuzeli) perisuyu (özlüce barajı) tercan (erzincan)
Gürlevik---gürlevik (erzincan- çağlayan)
Göksu--- göksu, yerköprü, gezende kayrak tepe
İyi-dere--- ikizdere (rize)
Gediz---demirköprü (manisa)
Hazar-gölü --- Hazar1 hazar-2 (elazığ)
Kızılırmak--- Hirfanlı (kırşehir) sızır (sivas) Kesikköprü (kırıkkale) Altınkaya derbent (durağan-vezirköprü) kapalakaya (kırıkkale) sarımsak (kayseri) gökırmak (germeçtepe barajı)
Manavgat--- oymapınar manavgat.
Sakarya--- sarıyar (ankara) gökçekaya (eskişehir) hasanpolatkan (ankara) kurt boğazı gamlıdere (ankara) kanal gürsöğüt (ankara) yenice (porsuk)
Seyhan--- seyhan çatalan yedigöze,
Tortum--- tortum (erzurum)
Yeşilırmak--- durucasu (amasya) Almus Hasan uğurlu (tokat-ayancık) suat uğurlu (çarşamba) belpınar (zile) kılıçkaya (savas suşehir)
Giresun --- doğan kent 1, doğan kent 2.
İçel--- kadıncık 1 kadıncık 2.
Kars--- çıldır kiti, silifke, bozyazı, zeyve
Mardin --- çağçağ.
Konya --- yerköprü, ivriz, altınapa ayrancı gödet (sille) "karaman"
van--- koç köprü, erciş
Bolu--- hasanlar, ısparta---çayköy, adana--- yüreğir, artvin--- murgul, malatya--- derme kernek, kütahya--- karaköy,
kayseri--- bünyan, akköy, afyon--- dinar, trabzon--viersa, aras-- söylemez, (erzurum)
Susurluk--- susurluk (balıkesir,) sındırgı, sarı beyler, Harşit--- gümüşhane, kocaçay--- manyas (balıkesir,)
Orhaneli--- çınarcık, çarşamba (konya)---apa, maya, ergene--- kadıköy, karaidemir,
bakırçay--- sivişler, niğde --- gebere, mamasan, (melendiz) akkaya, gümüşler, Antalya--- (korkuteli)

TERMİK SANTRALLER
1. Hamit abat(doğal gaz)
2. Ambarlı (fuel-oil)
3. Soma(iki tane)
4. Ali ağa(petrol)
5. Bornova
6. Yatağan
7. Yeni köy(muğla)
8. Seydi şehir.
9. Çatal ağzı (Taş kömür Zonguldak)
10. Çayırhan (Narlı han)
11. Elbistan (en fazla 7800)
12. kangal,
13. Hopa
14. Erciş
15. Engil( van)

NOT: Gök ova (muğla) da bir tane kurulması düşünülmektedir. Umraniye biogaz.

TERMİK ENERJİ1. Başlangıçta kısa sürede enerji üretmek amacı ile petrolle çalışan termik santrallere önem vermiştir .
2. Daha sonra düşük kömür ve linyitlerin termik santrallerde kullanılması yoluna gidilmiştir..
3. Termik santraller büyük hava kirliliğine neden olmaktadır.
4. Ülkemizde ilk termik santral, İstambulun elektrik enerjisinisağlamak için bir macar şirketi tarafından 1913 yılında Silah tarağada kurulmuştur.
5. İkinci olarak 1948-de zonguldak -çatal ağzı sandrali devreye sokulmuştur.
6. Beş rafinerimiz olan alanlarda fuel-oil Termik santralleri mevcuttur.

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ VE TÜKETİMİNDE GELİŞMELER
1. Elektrik enerjisi üretimi 1950-de yılda 1 milyar kws-i bulmaz iken 1985 de 34-2 milyar kws-a 1997 de 103 milyar kws-a yükselmiştir.
2. 1975 De bulgaristanda, 1979 da eski SSCB DEN Elektrik enerjisi ithal edilmiştir. son zamanlarda kara kaya ve ATATÜRK barajlarının devreye girmesiyle komşu ülkelerimize enerji fazlasını satmaktayız Kurulu güç (mw) te ATATÜRK 6200 gwh, 8900 mw, orta enerji üretimi (gwh) karakaya 7354 gwh (1800 mw) keban 6220, (1354mw)
3. Ülkemizde en fazla elektrik termik santrallerden sağlanmaktadır .
4. Ülkemizdeki elektrik enerjisinin tamamına yakın bir bölümü TEK tarafından üretilmektedir bu kurum şuanda TEAŞ ve TEDAŞ şeklinde iki ayrı kuruluşa çevrilmiştir.
5. 1992 yılına göre kişi başına düşen elektrik enerjisi 1000 kwsaati aşmıştır. Norveç'te 22.500 dir.
6. Elektrik enerjisinin kullanımına gelince.
%74 ü sanayide (3/4) ü
%20 evlerde ve ticaret hanelerde
%3.3 resmi dairelerde
%1. i demir yolu ulaşımında kullanılmaktadır. (1/4)