FRİEDRİCH WİLHELM NİETZSCHE

Konu: FRİEDRİCH WİLHELM NİETZSCHE Salı Mart 04, 2008 2:30 pm

Hayatı

15 Ekim1844’te doğmuştur. Babası Karl Ludwig Protestan Kilisesinde papazdı. Doğumu Prusya Kralı 4. Friedrich Wilhelm’in doğum gününe rastladığı için adı Friedrich Wilhelm koyulmuştur. Soyadının kaynağı kesin olarak belirlenememiştir. Çocukluk yıllarının en büyük üzüntüsü babasının sağlık durumunun genelde kötü oluşudur. Baba Karl Ludwig 1849’da hemen hemen körleşmiş olarak öldü. “1888-1889 kışı süresince görenlerin şaşırdıkları olaylar meydana geldi; öyle ki Nietzsche’nin, sahibinin dövdüğü bir atı korumak için önüne geçip, daha sonra ağlayarak atın boynuna sarılıp öptüğü bile görülmüştür.” Nietzsche 1889’un ilk günlerinde zihinsel yetilerini tümüyle kaybetti. Çıldırmasının nedeni öğrencilik yıllarında yakalandığı frenginin ilerleyerek üçüncü evreye girmesine bağlandı. On bir yıl boyunca bitkisel denebilecek bir hayat sürdü. 25 Ağustos1900 tarihinde hayata gözlerini yumdu.

Hayat Kronolojisi

1844 15 Ekim: Nietzsche, Leipzig'in güneybatısında Saksonya'da bir Prusya köyü olan Röcken'de Karl Ludwig Nietzsche adında papaz bir babanın oğlu olarak dünyaya gelir.
1849 30 Temmuz: Babasının ölümü.
1858: Naumburg yakınlarında Almanya'nın önde gelen Protestan yatılı okulu Schulpforta'ya kayıt yaptırır.
1864 Ekim: Teoloji ve filoloji öğrencisi olarak Bonn üniversitesine kayıt yaptırır.
1865 Ekim: Nietzsche, Bonn'daki filoloji hocası F.W.Ritschl'in peşinden Leipzig'e gider ve eğitimine burada devam eder. Leipzig'de eski kitaplar satılan bir dükkanda Schopenhauer'in bir kitabını bulur ve arkadaşlarına bundan böyle bir "Schopenhauer'ci" olduğunu açıklar.
1868 8 Kasım: Nietzsche'nin Leipzig'de Richard Wagner'le ilk buluşması.
1869 Şubat: Henüz doktorasını tamamlamamış olan Nietzsche, Ritschl'in tavsiyesi üzerine Basel üniversitesi klasik filoloji bölümüne genç yaşta öğretim görevlisi olarak atanır.
17 Mayıs: Nietzsche'nin Wagner ve Cosima'ya (von Bülow) Tribschen'de ilk ziyareti.
28 Mayıs: Basel üniversitesinde "Homeros ve klasik filoloji" üzerine bir açılış konuşması yapar.
1870 Ağustos: Nietzsche, Fransa-Almanya savaşı patlak verince üniversiteden izin alır ve gönüllü sıhhiye eri olarak cepheye gider. Ama sağlığının bozulması nedeniyle iki ay sonra Basel'e geri döner.
1871 Ocak: Basel üniversitesi felsefe kürsüsüne yaptığı başvuru geri çevrilir. İsviçre Alp'lerinden kalbi kırık bir şekilde ayrılır ve klasik filolog olarak mesleğinden giderek hoşnutsuz olmaya başlar, felsefeye yönelir. Bu yıldan sonra Nietzsche bozuk sağlığıyla sürekli bir mücadeleye girer.
1872 Ocak: İlk kitabı " Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik" (müziğin ruhundan trajedinin doğuşu) yayınlanır.
Şubat - Mart: Basel'de "eğitim kurumlarımızın geleceği" konulu halka açık seminerler verir.
22 Mayıs: Nietzsche, Bayreuth tiyatrosunun temel atma töreni için Bayreuth'a giden Wagner'in 59. doğum gününde besteciye eşlik eder.
1876 Ağustos: 1. Bayreuth festivali. Wagner'le dostluğu gölgelenir.
Eylül: Paul Ree ile birlikte Bayreuth'tan ayrılır. Ekim: Basel üniversitesi sağlığının bozuk olduğu gerekçesiyle Nietzsche'ye bir yıllık hastalık izni verir.
1878: "Menschliches, Allzumenschliches" (insanca, pek insanca) ilk bölümü Voltaire'e adanmıştır.
3 Ocak: Wagner Nietzsche'ye yeni yayımlanan eseri Parsifal'in bir kopyasını gönderir.
Mayıs: Nietzsche Wagner'e yazdığı son mektupla birlikte "insanca pek insanca: Özgür ruhlar için bir kitap" adlı çalışmasının bir kopyasını gönderir. Wagner'den tamamen kopar.
1879: İnsanca, pek insanca'nın ikinci cilt birinci kısmı: Assorted opinions and maxims. Nietzsche sağlığının bozukluğu öne sürülerek Basel'deki kürsüsünden istifa etmeye zorlanır. Bundan sonraki on yıl boyunca otel odalarında ve pansiyonlarda yaşayan yalnız bir gezgin yaşamı sürecektir.
1880: İnsanca, pek insanca, ikinci cilt ikinci kısım: gezgin ile gölgesi.
1881: Tan kızıllığı. Ahlakın önyargıları üstüne düşünceler. Sils Maria'da ilk yazını geçirir.
1882: Şen bilim (Neşeli bilgelik adıyla da bilinir) 125. aforizmada bir deli, tanrının öldüğünü açıklar.
Mart: Paul Ree Roma'ya gitmek üzere Cenova'da Nietzsche'den ayrılır. Ree Roma'da Lou Salome ile tanışır ve ona aşık olur.
Nisan: Nietzsche Roma'ya gider ve Lou Salome ile tanışır. Nietzsche bir kaç gün sonra, önce Ree aracılığı ile daha sonra şahsen Salome'ye evlenme teklif eder. Teklifi geri çevrilse de kendisi, Ree ve Salome arasındaki düşünsel "menage a trois" bağlılıktan hoşnuttur. Yıl sonunda Nietzsche, Ree ve Salome'den kopar ve kendisini ikisinin ihanetine uğramış hisseder.
1883: Böyle buyurdu Zerdüşt: Herkes ve hiç kimse için bir kitap adlı çalışmasının birinci ve ikinci kitaplarını yazar.
13 Şubat: Wagner'in ölümü, 1884, Nice'de Zerdüşt'ün üçüncü kısmını yazar.
1885: Zerdüşt'ün dördüncü ve son bölümünü sınırlı sayıda ve kendi başına yayımlatır.
1886: İyinin ve kötünün ötesinde. Geleceğin felsefesine prelüd.
1887: Yeraltından notlar'ın Fransızca baskısı tesadüfen eline geçer ve böylece Dostoyevski'yi keşfeder. 10 Kasım: Ahlakın soykütüğü üstüne: Bir polemik.
1888 Mayıs - Ağustos: Wagner olayı; Dionysos Dithyrambosları'nı bitirir. (1891'de yayımlanır.) Eylül: Deccal (1894'de yayımlanır.)
Ekim - Kasım: Ecce Homo'yu yazar. (Kitabın yayımlanması Elisabeth Förster Nietzsche tarafından 1908'e dek ertelenir.)
Aralık: Nietzsche Wagner'e karşı. (1895'te yayımlanır.)
1889: Putların alacakaranlığı (Özgün adı: Bir psikoloğun atıllığı.)
3 Ocak: Nietzsche, Torino'da Piazza Carlo'da sinir krizi geçirir ve sahibi tarafından kırbaçlanan yaşlı bir atın boynuna sarılarak ağlar.
18 Ocak: Jena üniversitesindeki psikiyatri kliniğine kaldırılır. Doktorlar "ileri yeti yitimi" teşhisi koyarlar.
1890: Nietzsche'nin annesi oğlunu alır ve bakmak üzere Naumburg'taki evine getirir.
1897 20 Nisan: Annesinin ölümü. Kız kardeşi Nietzsche'yi alarak beraberinde Naumburg'tan, 1894'de Nietzsche arşivini taşımış olduğu Weimar'a götürür.
1900 - 25 Ağustos: Nietzsche Weimar'da ölür. Röcken'de babasının mezarının yanına gömülür.
1901: 1880'lerde kaleme alınan Nachlass'tan 500 bölüm Güç istemi adıyla yayımlanır. 1906'da kitabın ikinci baskısı bu sefer 1067 bölümlük bir çalışma olarak piyasaya çıkar.

Konu: Geri: FRİEDRİCH WİLHELM NİETZSCHE Salı Mart 04, 2008 2:50 pm

Konu: NİETZSCHE KRONOLOJİSİ Salı Mart 04, 2008 3:00 pm

Konu: NİETZSCHE'DEN SÖZLER Salı Mart 04, 2008 3:01 pm

Nietzsche den ....

*Öyle bir hayat yasiyorum ki,Cenneti de gördüm, cehennemi de.Öyle bir ask yasadim ki, tutkuyu da gördüm, pes etmeyi de.Bazilari seyrederken hayati en önden, Kendime bir sahne buldum oynadim. Öyle bir rol vermisler ki, Okudum okudum anlamadim Kendi kendime konustum bazen evimde, Hem kizdim hem güldüm halime, Sonra dedim ki ' söz ver kendine ' Denizleri seviyorsan, dalgalari da seveceksin, Sevilmek istiyorsan, önce sevmeyi bileceksin, Uçmayi seviyorsan, düsmeyi de bileceksin. Korkarak yasiyorsan, yalnizca hayati seyredersin. Öyle bir hayat yasadim ki, son yolculuklari erken tanidim Öyle çok degerliymis ki zaman, Hep acele etmem bundan,anladim...

*Ümit mi? Ümit en son kötülüktür..! Ümit kötülüklerin en kötüsüdür, çünkü işkenceyi uzatır..

* Sevdiğiniz insanları düşünüyorsunuz, ama daha derine inin, sonunda sevdiğinizin onlar olmadığını göreceksiniz, siz bu sevginin içinizde yarattığı duyguları seviyorsunuz..!

* Hiç kimsenin bir şeyi sırf başka birisi için yapmadığını göreceksiniz. İnsanların bütün eylemleri kendisine yöneliktir, bütün hizmetleri kendine hizmettir, bütün sevgisi kendini sevmesidir..!

* Her güzel kadının olduğu yerde, birde onu düzmekten bıkmış zavallı bir erkek vardır

* Benim felsefe yöntemimi belirleyen temel özellik İNANMAMAKTIR..!

*Benim için para çok şey ifade etmez, yeter ki çalışmalarımı devam ettirmeye yetecek kadar param olsun..!

* Beni öldürmeyen şey, beni güçlendirir

*Ölüm güç bir şeydir. Ölümün son iyiliği, bir daha ölümün olmamasıdır..!

* Kutsal olan gerçekler değil, kişinin kendi gerçeği için çıktığı arayıştır..!

* İnsan ölümü nasıl karşılayacağına karar vermek zorundadır..!

* Kimin neyi bilmek istediğini kim belirleyebilir?

* Sürelere özgü zevkler herkes için geçerli değildir.

*Kendi alevlerinizde yanmaya hazır olmalısınız, önce kül olmadan kendinizi nasıl yenileyebilirsiniz?

* Gerçek seçim, yalnızca gerçeğin ışığı altında filizlenebilir

* Bir erkek ancak bir erkek gibi davranarak, onun içindeki kadının ortaya çıkmasına yol açar

* Aşık seven kişi değildir, sevdiği kişinin mutlak sahibi olmaya çalışandır

* Kadınları suçla ve cezalandır..! Onlardan uzak dur..!

* Cinsel arzu, aslında karşıdaki insanın zihni ve bedeni üzerinde mutlak hakimiyet kurmak için duyulan arzudan ibarettir..!

* Hırsı yenmek için, daha büyük bir hırs gerekir. Pek çok kişi daha az hırsla dönen çarkın altında ezilip gitmiştir.

* Bütün soğuk canavarların en soğuğuna devlet denir. Soğuk soğuk yalan söyler o; ve ağzından şu yalan sürüne sürüne çıkar; "Ben devlet ulusum ben" Yalan! yaratıcılardır ulusları yaratanlar.

* Devlet derim ona, herkesin ağı içtiği yere, iyilerin ve kötülerin; devlet, herkesin kendini yitirdiği yer.

* Derin olduğunu bilen kimse kolay anlaşılır olmaya calışır, kalabalıkta derin görünmekten hoşlanan kimse ise anlasılmaz olmaya calışır. Kalabalık dibini göremediği herseyi derin sanır cünkü.

*Bundan sonraki yıllarda yapacağım iş iyiden iyiye belirlenmişti. Olumlayıcı kesimini bitirmiştim işimin. Sözle, eylemle hayır diyen bölümüne gelmişti sıra. Bunlar da şimdiye değin sürüp gelen değerlerin yenilenmesi, büyük savaş, son karar gününün belirlenmesiydi. Bu arada, bir de yavaş yavaş çevreme bakıyor, kendime yakın gördüklerimi, güçlerine dayanarak bu yok etme işinde bana yardımı dokunabilecekleri arıyordum. İşte o günden beri, yazılarımın her biri bir oltadır: Kim bilir belki de olta atmakta herkesten ustayımdır?... Oltama hiç bir şey takılmamışsa suç benim değil artık. Balık yokmuş.

*İnsanlari siddetle kendi üzerine çeken, bir oyunu her zaman kendi lehine çevirmistir.

* Biri kendi düsüncesine bagli kalir; çünkü ona kendi kendine ulasmis oldugunu sanir. Öteki ise, onu zahmetle ögrendigi ve onu anlamis olmakla övündügü için baglidir düsüncesine. Sonuç olarak, her ikisi de kendini begenmislik

Konu: Geri: FRİEDRİCH WİLHELM NİETZSCHE Salı Mart 04, 2008 3:05 pm

Konu: NİETZSCHE'NİN ESERLERİ Salı Mart 04, 2008 3:20 pm

Nietzsche'nin hayattayken yayımladığı kitaplar yanında öldükten sonra kız kardeşi Elizabeth Forster tarafından gözden geçirilip yamımlanan kitapları şunlardır:

...· Trajedinin Doğuşu (1870-1871)
...· Birinci Zamansız Düşünceler: David Strauss'a Karşı (1873)
...· Dördüncü Zamansız Düşünceler: Richard Wagner Bayreuth'de.
...· İnsanca, Pek İnsanca I. Cilt (1876-1877)
...· İnsanca, Pek İnsanca II. Cilt (1878)
...· Tan Vakti (1881)
...· Sevinçli Bilim (1882)
...· Gezgin ve Gölgesi (1879)
...· Böyle Buyurdu Zerdüşt (1883-1885)
...· İyinin ve Kötünün Ötesinde (1885-1886)
...· Ahlakın SOykütüğü Üstüne (1887)
...· Homeros ve Klasik Dilbilimi (1869)
...· Empedokles (1870)
...· Schopenhauer'ci Felsefe ve Uygarlığı (1873-1876)
...· Yunan Trajedisi Döneminde Felsefe (1874-1875)
...· Zerdüşt Şiirine Eklemeler (1883-1886)
...· Plan, Proje ve Sistemler (1887-1888)
...· Gücün İradesi (1888)

Konu: Geri: FRİEDRİCH WİLHELM NİETZSCHE C.tesi Mayıs 03, 2008 1:08 pm

Böyle Buyurdu Zerdüşt

Friedrich Nietszche

Yelkovan kımıldadı, hayat saatim soluk aldı, - ömrümde duymadığım bir sessizlik vardı çevremde; yüreğim yılgıya kapıldı.
Yalnız gezerdim; o yanlış yollarda gönlüm neye acıkırdı geceleyin? Dağlara tırmanırdım; kimdi sen değilsen, aradığım dağbaşlarında?
Gürültüler ve gök gürlemeleri ve fırtına sağanakları, bundan, bu sakıngan, kuşkulu kedi dinlenmesinden yeğdir gözümde; kişiler arasında da usul basanlara, yarım yamalak kişilere hınç bağlarım en çok, kuşkulanan, durumsayan, geçen bulutlara.
Yüreklilik en iyi öldürendir: yüreklilik, acımayı dahi öldürür. Oysa acıma, en derin uçurumdur: kişi, hayatı nice derinliğine görürse, onca derinliğine görür acı çekmeyi de.
Ama yüreklilik en iyi öldürendir, saldırgan yüreklilik: ölümü dahi öldürür o; çünkü der: "Bu muydu hayat? Peki öyleyse! Bir daha!"
Akşamları ateşin başına oturduklarında hep beni konuşurlar, ama hiç biri beni düşünmez.
Onlar, gerçekte en çok bir şeyi isterler: kimsenin kendilerine zarar vermemesini. Böylece herkesin hoşuna gitmek, herkesi hoş tutmak isterler.
Ama "erdem" deseler de, ödlekliktir bu.
Ah bu iyiler! İyi kişiler gerçeği hiç söylemezler. Bu türlü iyi olmak, ruh için sayrılıktır.
Baş eğer bu iyiler, teslim olurlar; yürekleri öykünür, canları söz dinler; oysa söz dinleyen, kendini dinlemez!
Her bilgi, tedirgin vicdanın dibinde yeşermiştir şimdiye dek! Parçalayın ey gören kişiler, parçalayın eski levhaları!
Ah, bütün yarım istemleri bıraksanız da, eylemde olduğu gibi, tembellikte de tam kararlı olsanız!
Kimine göre yalnızlık, sayrı kişinin kaçışıdır; kimine göre de, sayrı kişilerden kaçıştır.
Ve kötüler ne kadar zarar verirlerse versinler, iyilerin verdiği zarar en zararlı zarardır.
İyilerin aptallığında dipsiz bir kurnazlık vardır.
İyiler, kendi erdemlerini bulanı çarmıha germek zorundadırlar! Yaratıcıdan nefret ederler en çok, levhaları ve eski değerleri altüst edenden, bozandan, - yasabozan derler ona. Çünkü iyiler, yaratamazlar; onlar hep sonun başlangıcıdırlar. İyiler yalancı kıyılar, yalancı güvenlikler öğrettiler size; iyilerin yalanları içre doğup büyüdünüz siz. Her şey iyiler eliyle baştan aşağı burulmuş, çarpıtılmıştır.
Birçok şeyi yarım yamalak bilmektense, hiç bilmemek daha iyidir! Başkalarının düşünceleriyle bilgelik etmektense, kendi hesabına delilik etmek daha iyidir!
Ben büyük horgörenleri severim. İnsan altedilmesi gereken bir şeydir. Boyun eğmektense umutsuzluğa düşün daha iyi.
* * *